2.15. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – VII
Portfolyo Oluşturma Süreci
TOPLAMA:
- Hangi çalışmaların toplanacağına ve hangi özelliklerin gözleneceğine karar verilmesi
- Öğrencilere çalışmalarının bir dosyada toplanacağının açıklanması ve çalışmalarını saklama konusunda öğrencilerin teşvik edilmesi
- Her öğrenci için sınıfta çalışmalarının toplanacağı ayrı bir kutu, dosya vb. oluşturulması
- Her bir çalışmanın ve öğretmen kaydının üzerine tarih yazılması
SEÇME
1- Öğrenci seçimini kendi başına veya öğretmenin rehberliğinde yapabilir.
2- Portfolyonun türüne ve öğretmenin koyduğu koşullara bağlıdır.
a. Süreci yansıtan portfolyolarda öğretmenin belirlediği konuları / gelişim alanlarını yansıtan çalışmaların seçilen örnekleri, öğrenme / gelişim sürecini yansıtacak şekilde yer alır.
b. Ürünü yansıtan portfolyolarda öğretmenin belirlediği konular ile ilgili ortaya çıkan ürünler arasından seçilenler yer alır.
YANSITMA:
Portfolyoyu herhangi bir çalışma dosyasından ayıran en önemli aşamadır. Bu aşamada öğrenci
1- Portfolyosuna seçtiği her bir çalışmayı niçin seçtiğini açıklar.
2- Çalışmalarını yaparken geçirdiği süreci ve bu süreçte öğrendiklerini anlatır.
3- Kendi başarısını görür, bunu ifade eder ve değerlendirme sürecine katılır.
Yansıtma Soruları:
• Bu çalışmayı nasıl yaptım?
• Bu çalışmadan ne öğrendim?
• Bu çalışmayı daha da geliştirebilir miyim? Nasıl?
• Çalışmalarım içinde en çok sevdiğim hangisi? Neden?
• Bana zor gelen bir çalışmam var mı? Varsa neden?
• Bu çalışmayı portfolyoma neden koydum?
SONUÇ
• Bu aşamada öğrenci “Bu çalışmayı niçin yaptık?” sorusunu yanıtlar.
• Okulda yaptığı çalışmalarla öğrendikleri arasında somut bağlar kurar.
• Tamamlanan portfolyo çalışmalarının öğrenci tarafından sınıf arkadaşları, öğretmeni ve ailesinden oluşan bir gruba sunumu yapılmalıdır. Portfolyonun sunumu, öğrencinin çalışmalarına önem vermesini sağlar ve kendine olan güvenini artırır.
3.3.2.2. PERFORMANS DEĞERLENDİRME:
Şekil 16: Performans değerlendirme araç ve yöntemleri
3.3.2.2.1. ÖZ DEĞERLENDİRME:
Öğrencinin belirli bir konuda (örneğin bir ürünü ortaya koymada gösterdiği performans vb.) kendi kendisini değerlendirmesine denir.
• Öğrencilerin kendi özellikleriyle (yetenek, ilgi, beceri vb.) ilgili farkındalığının artmasını, zayıf ve güçlü yönlerini keşfetmesini sağlar.
• Öz düzenleme becerisi artar.
• Ölçütlü düşünme becerisi artar.
• Öğrenme motivasyonunu artırır.
Öz Değerlendirmenin Olası Dezavantajları: a. Öğrencilerin kendi performanslarını değerlendirirken yanlı davranmaları söz konusu olabilir. b. Başlangıçta deneyimsizlik nedeniyle performansın değerlendirilmesinde yanılgılar olabilir.
3.3.2.2.2. AKRAN DEĞERLENDİRME:
Öğrencinin ortaya koyduğu performansa ilişkin arkadaşlarının değerlendirmesine denir.
• Akranların değerlendirme sürecine katılması nedeniyle daha katılımcı, aktif bir eğitim ortamı sağlanabilir (Sorumluluk duygusu artar.).
• Öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri artar.
• Öğretmen dışındaki bir kaynaktan dönüt almak öğrencinin performansını artırabilir.
• Eleştiri kültürü (olumlu-olumsuz) gelişebilir.
Akran Değerlendirmenin Olası Dezavantajları:
a. Öğrencilerin yanlı davranmaları söz konusu olabilir. Kişisel ilişkiler olumlu ya da olumsuz yönde değerlendirmeye etki edebilir.
b. Genel izlenimle puan verme söz konusu olabilir.
3.3.2.2.3. RUBRİK (DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI):
Performans ürünlerinin değerlendirilmesinde en sık kullanılan araçlardan biridir. Amaç, öğretmen tarafından ürünün genel izlenimle puanlamasındaki öznelliğini azaltmaktır.
Rubrikler ikiye ayrılır:
a. Bütüncül (Holistik) rubrik
b. Analitik rubrik
Tablo 5. Bütüncül (Holistik) Rubrik Örneği (Maket Yapımı)
Tablo 6. Analitik rubrik örneği (Maket yapımı)
• Rubrikler performans görevleriyle birlikte öğrenciye verilmelidir.
• Rubriklerin geliştirilmesi uzmanlık gerektirir. Rubrikler için geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmalıdır.
3.3.2.2.4. KONTROL LİSTELERİ:
Gözlenen performans ürününün ölçütlere uygunluğunu “evet-hayır”, “var-yok”, “gösterdi-göstermedi” vb. bir biçimde kategorik (1-0) olarak puanlama amacıyla kullanılan araçlardır.
• Özellikle sergilenecek performans detaylı ve ardışık eylemler gerektirdiği zamanlarda kullanışlıdır. Örneğin bir deneyin eyleme dökülmesi vb.
• Pek çok işlem adımında oluşan performanstaki eksik adımları belirlemek için oldukça uygundur.
3.3.2.2.5. DERECELEME ÖLÇEKLERİ:
Bu araçların kullanımında performansa dayalı işlemler ilk baştan sonuna kadar listelenir ve davranışın karşısına davranışın gösterilme derecesi en az üçlü [örneğin tam gösterildi (3), kısmen gösterildi (2) ve gösterilmedi (1)] bir biçimde derecelendirilir.
3.3.2.2.6. GÖZLEM FORMLARI:
Öğrenme çıktılarının somut olarak gözlenebildiği bazı alanlarda bu yöntem oldukça kullanışlıdır.
• Özellikle fen derslerinde, meslek liselerinin somut performans ürünlerinin geliştirildiği vb. alanlar için oldukça uygundur.
• Gözlemler öğrenciler hakkında doğru ve hızlı bilgi elde edilmesini sağlar.
• Gözlem formları yarı yapılandırılmış biçimde olabileceği gibi tam yapılandırılmış bir formatta da olabilir.
3.3.3. GELENEKSEL VE DESTEKLEYİCİ YÖNTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
Tablo 7: Geleneksel ve destekleyici yöntemlerin karşılaştırmalı avantaj ve dezavantajları
2.1. Ölçme Ve Değerlendirmenin Temel Kavramları – I
2.2. Ölçme Ve Değerlendirmenin Temel Kavramları – II
2.3. Ölçme Ve Değerlendirmenin Temel Kavramları – III
2.4. Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler – I
2.5. Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler – II
2.6. Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler – III
2.7. Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler – IV (25dk 40sn)
2.8. Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler – V (21dk 38sn)
2.9. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – I
2.10. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – II
2.11. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – III
2.12. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – IV
2.13. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – V
2.14. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – VI
2.15. Test Geliştirme ve Madde / Soru Türleri – VII
2.16. Test ve Madde İstatistiklerine Genel Bir Bakış
2.17. Uluslararası Eğitim İzleme Araştırmaları
2.18. PISA: Kapsamı ve Sonuçları
