Category Archives: TARİH-9

9.6.5. Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı

Posted on by Yorum bırakın

9.6.5. Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim ve toplum yapısını kavrar.
a) Büyük Selçuklu Devleti’nin güç ve yönetim yapısı; gücün meşruiyet kaynağı, gücün maddi kaynakları, güç paylaşımı ve yönetim organizasyonu temaları çerçevesinde ele alınır.
b) İran ve Türk devlet geleneklerine ait unsurların Büyük Selçuklu devlet teşkilatında birlikte yer aldığı vurgulanır.
c) Nizâmülmülk’ün “Siyasetnâme” adlı eseri devlet yöneticilerinde aranan özellikler açısından incelenir. Ayrıca Nizamiye Medreseleri yapılanması ve Gazalî’nin bu medereselere etkisine değinilir.
ç) Selçuklu kültür ve medeniyetinin ana unsurları (bilimsel ve düşünsel gelişim, mimari, sanat ve edebiyat alanlarındaki faaliyetler) işlenir.

Devamını oku

9.6.4. Oğuzların İslamiyet’i Kabulü

Posted on by Yorum bırakın

9.6.4. Büyük Selçuklu Devleti Dönemi’ndeki başlıca siyasi gelişmeleri Türk tarihi içerisindeki önemi bağlamında açıklar.
a) Oğuz Türklerinin İslamiyet’i kabul etmelerinin Türk ve İslam tarihinde meydana getirdiği siyasi, sosyal ve kültürel etkilere değinilir.
b) Dandanakan, Pasinler ve Malazgirt Muharebelerinin sebep ve sonuçları kısaca ele alınır.
c) Büyük Selçuklu Devleti’nin Tuğrul Bey Dönemi’nde İslam dünyasında koruyucu rol üstlendiğine değinilir.
ç) Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılış sürecine değinilir.

Devamını oku

9.6.1. Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler

Posted on by Yorum bırakın

9.6.1. Türklerin İslamiyet’i kabul etmeye başlamaları ile Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluşu arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterir.
Başlıca siyasi gelişmeler olarak Talas Savaşı (751), Karahanlı Devleti’nin kurulması (840), Gazneli Devleti’nin kurulması (963), Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulması (1040), Dandakan Savaşı (1040), Pasinler Muharebesi (1048), Malazgirt Muharebesi (1071) ve Türkiye Selçuklu Devleti’nin kurulması (1077), Harzemşahlar Devleti’nin kurulması (1097), Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılması (1157), Gazneli Devleti’nin yıkılması (1187), Karahanlı Devleti’nin yıkılması (1212), Harzemşahlar Devleti’nin yıkılması (1230) verilir. Burada verilen kronolojik sıralama, öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemeye yöneliktir. Sıralanan olay ve olgulara ilişkin bir konu anlatımı yapılmamalı ve bunların ezberletilmesi yoluna gidilmemelidir.

Devamını oku

9.5.5. Bilim Medeniyeti

Posted on by Yorum bırakın

9.5.5. Sekizinci ve on ikinci yüzyıllar arasında İslam medeniyeti çerçevesindeki ilmî faaliyetleri değerlendirir.
a) İslam medeniyetinin ilim ve eğitim kurumları (Beytü’l-hikme, medreseler, camiler ve kütüphaneler) kısaca tanıtılır.
b) İslam medeniyetinde kabul görmüş dinî (naklî) ve aklî ilimler ayrımı üzerinde durulur.
c) İslam âlimlerinin nazari (teorik) ve bütüncül bir perspektifle kişinin kendini, âlemi ve Allah’ı tanıması maksadı güden bir ilim anlayışına sahip oldukları vurgulanır.
ç) İslam medeniyetine mensup olup farklı bilim alanlarındaki çalışmaları ile düşünce ve bilim
tarihine geçmiş önemli âlimleri (Farabi, İbn-i Sina, İmam Gazali, İbn-i Rüşd) öne çıkan çalışmaları, fikir ve eserleri yönüyle ele alınır. İslam kültür ve medeniyetinde farklı ilmî havzalara önemli ekollere ve şahıslara harita ve infografiklerle değinilir.
d) İslam dünyasında ortaya çıkan bilimsel gelişmelere ve bu gelişmelerin Avrupa’ya etkilerine kısaca değinilir.
e) İslam medeniyetinde sanata verilen önem ve öne çıkan sanat dallarına değinilir.

Devamını oku

9.5.4. Abbasi Devleti ve Türkler

Posted on by Yorum bırakın

9.5.4. Türklerin Abbasi Devleti’ndeki askerî ve siyasi gelişmelerde oynadıkları rolleri kavrar.
a) Abbasiler Dönemi’ndeki başlıca siyasi ve sosyal gelişmelere kısaca değinilir.
b) Halife Me’mun ve Mu’tasım Dönemlerinde Türk asker ve devlet görevlilerinin Abbasi devlet yönetiminde artan etkisi ve bu durumun sonuçları açıklanır.
c) İslam hâkimiyetinin Afrika’daki genişlemesinden hareketle Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Eyyubiler (1174-1250) ve Memlûk Devleti (1250-1517) öne çıkan özellikleriyle kısaca ele alınır.

Devamını oku

9.5.3. Emeviler

Posted on by Yorum bırakın

9.5.3. Emeviler ile birlikte İslam Devleti’nin yapısında meydana gelen değişimi analiz eder.
a) Emeviler Dönemi’nde hilafetin saltanata dönüştüğü ve Arap olmayan unsurların (mevali) zaman zaman devlet idaresi ve sosyal yaşamda bazı haklardan mahrum bırakıldıkları vurgulanır.
b) Emeviler Dönemi’nde inanç ve siyaset ilişkisi ile keskinleşmeye başlayan mezhebi yönelimler ele alınır.
c) Emeviler Dönemi’nde İslamiyet’in Kuzey Afrika ve Avrupa’daki yayılışına ve İslam kültürünün Avrupa’ya etkilerine değinilir. Endülüs’teki düşünce ve kültür dünyası; önemli şahsiyetler ve tercüme faaliyetleri ekseninde özellikle vurgulanır.

Devamını oku

9.5.2. İslamiyet Yayılıyor

Posted on by Yorum bırakın

9.5.2. Hz. Muhammed ve Dört Halife Dönemi’nde Müslümanların Arap Yarımadası ve çevresinde siyasi hâkimiyet kurmaya yönelik faaliyetlerini kavrar.
a) Hz. Muhammed Dönemi’nde Müslümanların kendilerini korumak ve İslam’ı yaymak üzere gerçekleştirdikleri muharebelere değinilir. Muharebelerin sadece önem ve amaçları vurgulanarak diğer ayrıntılara girilmez.
b) Medine Sözleşmesi’nin öngördüğü toplum düzeni ve ilk kurumsal yapılanmalar (eğitim, idare, güvenlik ve yargı) ele alınır.
c) Dört Halife Dönemi’nde İslam toplumunun idaresi, sınırların genişlemesi ve ihtidalar üzerinde durulur.
ç) Dört Halife Dönemi’nde İslam toplumunda yaşanan siyasi mücadeleler ile sosyal karışıklıkların sebep ve sonuçlarına ana hatlarıyla değinilir.

Devamını oku

9.5.1. İslamiyet’in Doğduğu Dönemde Dünya

Posted on by Yorum bırakın

9.5.1. İslamiyet’in doğuşu sırasında Arap Yarımadası, Asya, Avrupa ve Afrika’nın genel durumunu açıklar.
a) İslamiyet’in ortaya çıktığı ve yayıldığı dönemlerdeki başlıca siyasi ve sosyal gelişmeler tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterilir. Başlıca siyasi gelişmeler olarak Hz. Muhammed’e peygamberliğin gelişi (610), Müslümanların Habeşistan’a hicret etmesi (615), Müslümanların Medine’ye hicret etmesi (622), Medine Sözleşmesi (622), Bedir Savaşı (624), Uhud Savaşı (625), Hendek Savaşı (627), Hudeybiye Barışı (628), Hayber’in Fethi (629), Mute Seferi (629), Mekke’nin Fethi (630), Huneyn Seferi (630), Taif Seferi (630), Tebük Seferi (631), Veda Haccı ve Hz. Muhammed’in vefatı (632) verilir. Burada verilen kronolojik sıralama, öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemeye yöneliktir. Sıralanan olay ve olgulara ilişkin bir konu anlatımı yapılmamalı ve bunların ezberletilmesi yoluna gidilmemelidir.
b) Hz. Muhammed’in peygamberliğinin öncesinde Mekke’deki ve Arap Yarımadası’nın geri kalan kısmındaki siyasi durum ve toplumsal düzen ana hatlarıyla ele alınır.
c) “Cahiliye Dönemi” kavramı toplum düzeni açısından açıklanır

Devamını oku
« Önceki Yazılar